.
《سِپنتامینو و اَنگِره مینو》
اشوزرتشت آموزش می دهد که در
سرشت آدمی دو گوهر یا ذات مینوی
و نادیدنی نهفته است. یڪی سپنتامئینیو
که پرتوی از ذات اهورامزدا است و آن
سرچشمه همه نیڪی ها، پاکی ها و شادی هاست
و دیگری انگرمئینیو (در زبان فارسے اهریمن) ڪه
نماد شر، پلیدی و ویرانگری است.
آن دو گوهر که یڪی خوب و دیگری بد
است با یکدیگر دشمن رقیبند و به سان
مرگ و زندگی، سیاه و سپید در دو قطب
مخالف قرار دارند و هیچگونه سازشی در میانشان
ممکن نیست. آنها در نهاد آدمی
بدون حرکت و فعالیت، همانند رویا در
حال آرامش و خفتگی آفریده شده اند و
هیچ حرکت و انرژی از آنها برنمی آید
(نگاه کنید به هات ۳۰،گاتها).
انسان که در اندیشه و گفتار و کردار خود
دارای آزادی و اختیار است اگر سپنتامئینیو
و نفس پاک را برگزیند و از آن یاری و
پشتیبانی بخواهد به سوی راستی و
حقیقت (اشا) رفته است. اگر انگرمئینیو (اهریمن)
یعنی ذات شر و پلیدی را برگزیند
و از آن یاری بجوید به سوی فساد و
نادرستی گرایش جسته و کارش جز
ویرانگری و تبهڪاری نیست. در اینصورت انسانی
گناهکار و کژاندیش خواهد شد.
نخستین سفارش زرتشت که بارها تکرار
می شود آنست که اهورامزدا روان آفرینش و
جهانیان را مورد حمایت و کمک سپنتامئینیو
قرار دهد تا بسوی اشا و راستی
گرایش یابد، سپس خشنود و خوشبخت شود.
.
《اصول دین بهی》
۱- باور به یکتایی اهورامزدا:
خدایی که اهورا(هستی بخش) و مزدا (دانای بزرگ) است و این دو صفت بزرگی ودانایی هم آهنگ و از هم جدا ناشدن است . خدایی که درهمه جا ودر همه چیز درتجلی است. خدایی که هر چه را آفریده نیک و لازم و ملزوم یکدیگرآفریده و خلاصه خدایی که صفات کامل آن در نماز صدویک نام خدا شرح داده شده است: برهمه چیز آگاه، بر همه کارتوانا و بی نیاز و... .
۲- باوربه پیام آوری شوزرتشت:
نخستین پیام آوری که پس از شک کردن به باورهای پیشینیان خود پس از ده سال در کوه اشیدرنه، از سوی اهورامزدا به پیامبری برگزیده شد و از توحید و نبوت و معاد خبرداد و پیام خود را مانتره (برانگزینده اندیشه) نامید و از دین(دئنا) به مفهوم وجدان سخن به میان آورد. باورهایی که ابتدا به مردم خود ارایه نمود و آرام آرام دین او بخش بزرگی از این کره خاکی را در برگرفت و پیروان او مزدَیسنان یا مزداپرستان و بعدها بهدین و زرتشتی نامیده شدند.
۳- باور به روان و جهان واپسین(جهان مینوی):
یعنی بهشت و گروسمان(خانه راستی) و دوزخ(خانه دروغ).
۴- باوربه اشا(راستی):
اشوزرتشت اولین کسی است که به وجود هنجار هستی(اَشا) پی برد واز حاکم بودن قانون اشا در جهان هستی (گیتی و مینو) سخن گفت.
و فرمود انسان می تواند با خردخویش به قوانین طبیعت (اشا) پی برده و از آن استفاده و یا سوءاستفاده نماید.
وانسان تنها زمانی می تواند خوشبخت زندگی کند که قوانین اشا را به درستی بشناسد و خود را با این قانون ابدی (اشا) همآهنگ و همراه سازد و.....
۵- باوربه گوهرآدمی وآدمیت:
برپایه آموزشهای اشوزرتشت تمام انسانها از هرجنس ونژادومذهبی دارای وجدان(دئنا) و خرد بوده و از جسم، جان، روان و فروهرِ بسیار بالنده تری نسبت به دیگرموجودات برخوردار
می باشد و قدرت تشخیص نیک از بد و ارزش گذاری را داشته وآزادی کامل در انتخاب راه را دارند و سرنوشت خود را میسازند و دارای حقوق برابر میباشند و در مجموع «من» دارند ومیتوانند «من» خویش را به هر صورتی که مایل باشند تغییر دهد و دارای بهترین منش«سپَنتَه من» یا بدترین منش«اَنگَرَه من» گردند و آموزش میدهد که وظیفه هر زرتشتی پیروی از «سپنته من» و مبارزه با تمام نیروهای اهریمنی یا«انگره من» است و... .
*************************
.
《اهورامزدا》
اهورامزدا از دوبخش کلی اهورا به چَم(معنی):
هستی بخش و هستی مند + مزدا :
دانای بزرگ بوجود آمده.
خود واژه مزدا از دوبخش مز(مَس) به معنای بزرگ
و دا به چم(معنی): دانا می باشد.
اهورامزدا خدای یگانه ای است که جهان را
بر پایه هنجار اَشا آفریده است.
****************************
همچنین موبد نیکنام در پیشگفتار نسک:
گاتها، نغمه های ایران باستان می نویسند:
واژه اهورامزدا را می توان:
《دانایی و آگاهی بیکران هستی مند》 نامید.
دانش بیکرانی که هرگاه بخواهیم از او یاد کنیم
به اوپناه ببریم یا به او نزدیک شویم؛ بایستی دانش را
در خویش افزون سازیم. ازخرد بهره بگیریم
تا به دانایی دست یابیم. آنگاه به راز
هستی وچیستی پدیده های ناشناخته پی خواهیم برد.
آنچه تاکنون نشناخته، ندیده، درک نکرده ونشنیده ایم؛
با ابزار دانایی وخرد همگانی، اندک اندک آشکار شود
تا بدین سان با خداوند هستی همراه وهماهنگ شده باشیم.
دانش بیکران مزدا در همه حال و همه جا پشتیبان ما خواهد بود
چنانچه آن را در یابیم و به کار گیریم .
در بینش زرتشت پندار گرایی ، خرافه پرستی
نادانی و اندیشه پوچ در زندگی بشر جایگاهی نخواهد داشت.
اهورا مزدا : دانای و آگاه بیکران در هستی است.
مرتو(انسان) با کسب آگاهی میتواند شناخت اهورامزدا
وهستی را در پیش گیرد.